Chyba każdy z nas marzy o tym, aby cieszyć się zdrowiem i siłą aż do późnej starości. Choć genetyka odgrywa swą rolę, pocieszające jest to, że nauka wskazuje na istotną rolę własnych decyzji życiowych dla osiągnięcia długowieczności. Jeśli aspirujesz do dołączenia do stuletniego klubu, warto już dziś podjąć pewne pozytywne zmiany.
Przez sto ostatnich lat oczekiwana długość życia systematycznie wzrastała. Niestety, pandemia COVID-19 nieco tę tendencję zhamowała. Z danych GUS za rok 2021 wynika, że średnia długość życia mężczyzn w Polsce wynosi 71,8 lat, natomiast kobiet – 79,7 lat. W porównaniu do innych państw, np. Japonii, gdzie średnie oczekiwane trwanie życia dla obu płci wynosi 85 lat, Polska ma do nadrobienia.
Wiele czynników wpływa na długość życia: geny, płeć, jakość opieki zdrowotnej, warunki zdrowotne od czasów prenatalnych do dzieciństwa, sytuacja społeczno-ekonomiczna, czy nawet status małżeński. Niemniej jednak, nauka zaczyna skupiać się na wpływie stylu życia, a szczególnie wyborów dietetycznych na długowieczność.
Eliminowanie złych nawyków jest kluczowe. Palenie papierosów jest szczególnie szkodliwe – według Centrum ds. Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), palacze żyją średnio o 10 lat krócej niż niepalący. Palenie drastycznie zwiększa ryzyko raka płuc i chorób serca. Nadmierne spożywanie alkoholu jest równie negatywne – jak podaje magazyn „Nature”, spożycie alkoholu powyżej jednego drinka dziennie może skrócić życie nawet o 7 lat.
Zdrowa waga ciała jest kolejnym ważnym elementem długowieczności. Badania przeprowadzone w USA w 2014 roku wykazały, że osoby z indeksem masy ciała (BMI) pomiędzy 40 a 44 miały ryzyko skrócenia życia o 6,5 roku, a te z BMI pomiędzy 45 a 49 – aż o 8,9 roku! Odpowiedni poziom aktywności fizycznej jest tym samym kluczowy – różne badania sugerują, że regularne uprawianie sportu może przedłużyć życie nawet o 7 lat.
Dbanie o spokój i wypoczynek jest równie istotne. Badania przeprowadzone przez Szkołę Medyczną Harvarda pokazały, że osoby, które śpią zaledwie 5 lub mniej godzin na dobę są narażone na aż 15% większe ryzyko przedwczesnej śmierci. Oprócz snu, ważne są również metody relaksacji w ciągu dnia – stres może skrócić życie nawet o 3 lata.
Zdrowe odżywianie jest kluczowe dla długowieczności. Szczególnie ważne jest unikanie cukru – oprócz wpływu na nadwagę, dieta bogata w cukry może przyspieszać proces starzenia i prowadzić do cukrzycy, której pacjenci żyją średnio o 10 lat krócej.
Prawidłowa dieta, a zwłaszcza spożywanie dużych ilości warzyw, jest kluczowe dla długowieczności. Różne diety, takie jak dieta śródziemnomorska czy wegańska, są związane z niższym ryzykiem przedwczesnej śmierci. Warto jednak pamiętać o krajach o najwyższej oczekiwanej długości życia, takich jak Japonia, gdzie dieta opiera się na dużej ilości warzyw i owoców oraz umiarkowanej ilości mięsa i ryb.